Η δειγματοληψία για τον ιό SARS-CoV-2 γίνεται σε ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού κατά κύριο λόγο από τους ιατρούς των τμημάτων επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων ή άλλους εκπαιδευμένους ιατρούς. Για τη δειγματοληψία λαμβάνονται όλα τα μέτρα ατομικής προστασίας για τον λήπτη, τα οποία περιλαμβάνουν μάσκα υψηλής προστασίας, ολόσωμη, αδιάβροχη ποδιά, γυαλιά ή ειδική μάσκα με οθόνιο για προστασία των οφθαλμών, διπλά γάντια, χειρουργικό σκούφο για προστασία των μαλλιών και τέλος, ποδονάρια πάνω από τα παπούτσια.
Το δείγμα που λαμβάνεται με ειδικό στειλεό από τον ρινοφάρυγγα ή το στοματοφάρυγγα, συσκευάζονται με ειδικό τρόπο, αφού τοποθετηθούν σε ειδικό κυτίο μεταφοράς και συνοδεύονται πάντα από το ειδικό έντυπο που απαιτείται από τον ΕΟΔΥ, συμπληρωμένο από τον εκάστοτε ιατρό. Το δείγματα αποστέλλονται στο εργαστήριο όπου και εξετάζονται με την μέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης σε πραγματικό χρόνο (RT-PCR)*.
Τα δείγματα που λαμβάνονται για μοριακή ανίχνευση του SARS-CoV-2, είναι κυρίως ρινοφαρυγγικό / στοματοφαρρυγγικό επίχρισμα/ φαρυγγικό έκπλυμα από το ανώτερο αναπνευστικό ή πτύελα/ βρογχικές εκκρίσεις/BAL από το κατώτερο αναπνευστικό. Κλινικά δείγματα που λαμβάνονται από το κατώτερο αναπνευστικό αναμένεται να έχουν υψηλότερη διαγνωστική αξία από δείγματα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, στις περιπτώσεις που αυτό είναι εφικτό.
Ρινοφαρυγγικό επίχρισμα / στοματοφαρυγγικό επίχρισμα
- Χρησιμοποιείτε μόνο στειλεούς με συνθετικό άκρο/βύσμα (όχι βαμβάκι ή calcium alginate) και στέλεχος πλαστικό ή μεταλλικό.
- Μη χρησιμοποιείτε ξύλινους στειλεούς καθώς ενδέχεται να περιέχουν ουσίες που μπορεί να αδρανοποιήσουν ορισμένους ιούς και να παρεμποδίσουν τη μοριακή ανίχνευση τους με PCR.
- Προτιμότερη είναι η λήψη ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος αλλά και το στοματοφαρυγγικό επίχρισμα είναι επίσης αποδεκτό.
- Εάν συλλέγονται και τα δύο επιχρίσματα (ρινοφαρυγγικό και στοματοφαρυγγικό) από τον ίδιο ασθενή, θα πρέπει να τοποθετούνται μαζί στο ίδιο σωληνάριο ώστε να αυξηθεί η ευαισθησία της δοκιμασίας και να περιοριστεί η χρήση πόρων δοκιμής.
Λήψη ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος
- Εισαγάγετε το στειλεό με λεπτό άκρο και εύκαμπτο στέλεχος (μεταλλικό ή πλαστικό) στο ένα ρουθούνι παράλληλα προς την υπερώα (όχι με φορά προς τα πάνω) έως ότου συναντήσετε αντίσταση ή έως ότου το μήκος του στειλεού που έχει εισαχθεί, να είναι ισοδύναμο με την απόσταση από το αυτί έως το ακρορρίνιο του ασθενούς. Στο σημείο αυτό, η άκρη του στειλεού έχει έρθει σε επαφή με το ρινοφάρυγγα.
- Αφού τρίψετε απαλά και κάνετε λίγες περιστροφικές κινήσεις με το στειλεό, αφήστε το στειλεό στη θέση του για λίγα δευτερόλεπτα ώστε να απορροφήσει τις εκκρίσεις και στη συνέχεια αποσύρετε τον αργά, ενώ τον περιστρέφετε.
- Δείγματα μπορούν να συλλεχθούν και από τις δύο ρινικές κοιλότητες χρησιμοποιώντας τον ίδιο στειλεό.
- Βυθίζετε αμέσως το άκρο του στειλεού στο σωληνάριο με το υλικό μεταφοράς ιών και κατόπιν σπάζετε ή κόβετε τον στειλεό στο ύψος του λαιμού του σωληναρίου, αφήνοντας το άκρο στο σωληνάριο και κλείνετε το σωληνάριο.
Λήψη στοματοφαρυγγικού επιχρίσματος
- Λάβετε δείγμα από το οπίσθιο τοίχωμα του φάρυγγα και τις αμυγδαλές, αποφεύγοντας την επαφή του στειλεού με τη γλώσσα, τα δόντια και τα ούλα.
- Βάζετε το στειλεό στο υλικό μεταφοράς όπως περιγράφεται παραπάνω.
- Από τον ίδιο ασθενή, μπορείτε να πάρετε δύο κλινικά δείγματα, ήτοι ρινοφαρυγγικό και φαρυγγικό επίχρισμα. Στην περίπτωση αυτή και οι δύο στειλεοί συλλογής, μπορούν να τοποθετηθούν στο ίδιο σωληνάριο μεταφοράς.
*Κατά την μεθοδολογία Real Time RT-PCR στα προς εξέταση δείγματα γίνεται απομόνωση του ιικού RNA και εφαρμογή αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης με αντίστροφη μεταγραφή για την ενίσχυση 2 διαφορετικών στόχων του ιικού γονιδιώματος του SARS-CoV-2.
Πηγή: ΕΟΔΥ - Ενημερωτικό Υλικό για Ιατρούς Τουριστικών Καταλυμάτων | Covid-19