Η απλή χειρουργική μάσκα αποτελεί ένα φυσικό φραγμό σε υγρά και μεγάλα σταγονίδια του αναπνευστικού. Εφόσον χρησιμοποιείται σωστά προστατεύει από τη μετάδοση αναπνευστικών νοσημάτων που μεταδίδονται με σταγονίδια.
Η απλή χειρουργική μάσκα πρέπει να εφαρμόζεται:
- σε κάθε περίπτωση λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος,
- σε κάθε περίπτωση φροντίδας ασθενούς με λοίμωξη αναπνευστικού συστήματος,
- σε κάθε περίπτωση επίσκεψης σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας στη διάρκεια πανδημίας ή στην κορύφωση της εποχικής γρίπης,
Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες:
- Υποχρεωτικά να φορούν όσοι ασθενείς έχουν συμπτώματα κρυολογήματος και εάν και εφ' όσον θα πρέπει να επισκεφθούν για να λάβουν ιατρική συμβουλή ή βοήθεια χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (νοσοκομεία δημόσια ή ιδιωτικά, κέντρα υγείας, μονάδες ΤΟΜΥ και ΠΕΔΥ, ιδιωτικά ιατρεία κ.α).
- Μάσκες πρέπει να φορούν οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό που υποδέχεται ασθενείς με συνάχι ή συμπτώματα γρίπης, σε μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας.
Η χρήση της μάσκας στην κοινότητα είναι υποχρεωτική όταν:
- μετακινούμαστε με μέσα μαζικής μεταφοράς, ταξί,
- χρησιμοποιούμε ανελκυστήρες,
- εισερχόμαστε σε χώρο παροχής υπηρεσιών υγείας (νοσοκομεία, ιατρεία, διαγνωστικά κέντρα).
Η χρήση της μάσκας στην κοινότητα συστήνεται όταν:
- επισκεπτόμαστε πολυσύχναστους, κλειστούς χώρους, όπως εμπορικά καταστήματα, παντοπωλεία, εμπορικά κέντρα, κουρεία/κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής κλπ αλλά και χώρους λατρείας,
- σχολεία, πανεπιστήμια, φροντιστήρια,
- εργαζόμαστε σε κλειστούς χώρους, συνεργαζόμαστε με άλλα άτομα και ερχόμαστε σε επαφή με το κοινό (π.χ τράπεζες, super-market, γραφεία, κλπ).
Οδηγίες εφαρμογής απλής χειρουργικής μάσκας:
- επιλογή του σωστού μεγέθους μάσκας,
- εφαρμογή της υγιεινής των χεριών πριν την τοποθέτηση της μάσκας,
- εφαρμογή της μάσκας στο πρόσωπο έτσι ώστε να καλύπτει πλήρως τη μύτη, το στόμα και το πηγούνι (σταθερά, χωρίς κενά),
- πίεση του μεταλλικού στοιχείου στη ράχη της μύτης,
- ασφάλιση με τα κορδόνια στη μεσότητα του πίσω μέρους της κεφαλής και του λαιμού. Εάν πρόκειται για μάσκα με ελαστικούς βρόγχους αυτοί εφαρμόζονται γύρω από τα αυτιά,
- αποφυγή επαφής της μάσκας μετά την τοποθέτηση, αλλιώς εφαρμογή της υγιεινής των χεριών πριν και μετά την επαφή,
- αφαίρεση της μάσκας πιάνοντας μόνο τα κορδόνια πρώτα από κάτω και μετά από πάνω. Εάν πρόκειται για μάσκα με ελαστικούς βρόγχους αφαιρείται πιάνοντας ταυτόχρονα τους βρόγχους,
- απόρριψη στον ειδικό κάδο για μολυσματικά αντικείμενα,
- εφαρμογή της υγιεινής των χεριών,
- αποφυγή επαναχρησιμοποίησης της μάσκας (είναι μιας χρήσης),
- αφαίρεση, απόρριψη και αλλαγή στην περίπτωση που είναι ρυπαρή ή κατεστραμμένη.
Κατηγορίες μασκών που κυκλοφορούν στο εμπόριο (ΕΟΔΥ, 2020)
Χειρουργική μάσκα
Η χειρουργική μάσκα χρησιμοποιείται καθημερινά σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, από το υγειονομικό προσωπικό. Καλύπτει το στόμα, τη μύτη και το πηγούνι του προσωπικού, ώστε να μην εκτεθεί σε σταγονίδια που προέρχονται από τους ασθενείς. Είναι κατασκευασμένη από τρία στρώματα ειδικών υλικών. Το εξωτερικό στρώμα της μάσκας (το χρωματιστό) είναι και υγροαπωθητικό, έτσι ώστε στην περίπτωση εκτίναξης βιολογικών υγρών (σάλιο, αίμα κ.α). αυτά να μην εισέλθουν στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Αν αυτή η πλευρά τοποθετηθεί προς τα μέσα, οι υδρατμοί που παράγονται από την εκπνοή παραμένουν επάνω της και δημιουργούν αίσθημα πνιγμονής. Το εσωτερικό στρώμα είναι άσπρο και σκοπό έχει να απορροφά τους υδρατμούς της εκπνοής. Το φιλτράρισμα των μικροοργανισμών γίνεται από το μεσαίο στρώμα το οποίο δεν είναι ορατό.
Μη χειρουργική μάσκα (μάσκα κοινότητας)
Η μη χειρουργική μάσκα είναι συνήθως κατασκευασμένη από ύφασμα και δεν προορίζεται για χρήση σε δομές υγείας ή από επαγγελματίες υγείας. Χρησιμοποιείται από το ευρύ κοινό με στόχο την κάλυψη του προσώπου (μύτη και στόμα) του ατόμου που τη φορά. Διατίθεται έτοιμη στο εμπόριο, μπορεί όμως με απλό τρόπο να κατασκευαστεί και στο σπίτι, από ποικίλα υλικά (συνήθως βαμβακερό ύφασμα).
Μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας
Η μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας με/ή χωρίς βαλβίδα, προορίζεται για χρήση από επαγγελματίες υγείας και δεν συνιστάται για χρήση από το κοινό. Είναι σχεδιασμένη για την προστασία του ατόμου που τη φορά και κατατάσσεται στον εξοπλισμό ατομικής προστασίας του υγειονομικού προσωπικού, καθώς παρεμποδίζει την έκθεσή του σε αερογενώς μεταδιδόμενους μικροοργανισμούς. Η μάσκα με βαλβίδα δεν αποτρέπει την εκπομπή σταγονιδιών από το άτομο που τη φορά.
