Ο ένας στους τρεις ενήλικες αντιμετωπίζει πρόβλημα ύπνου που σχετίζεται είτε με την ποιότητα είτε με την ποσότητα του ύπνου. Η αϋπνία χαρακτηρίζεται από: δυσκολία στην επέλευση ταυ ύπνου, συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας μετά τις οποίες δεν είναι εύκολο να επέλθει ξανά ο ύπνος, πολύ πρωινή αφύπνιση ή κακή ποιότητα ύπνου.
Η ανεπαρκής ποιότητα ή/και ποσότητα ύπνου οδηγεί σε ένα έντονο αίσθημα υπνηλίας και αυξημένης κόπωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας που μειώνουν την απόδοση στην εργασία, δυσκολεύουν την ανταπόκριση στις καθημερινές δραστηριότητες και μακροπρόθεαμα έχει αρνητική επίδραση στην καλή λειτουργία ταυ οργανισμού. Ένας καλός ύπνος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παγίωση της μνήμης και της μάθησης, στην καλή λειτουργία του νευρικού και του ανοσοποιητικού συστήματος, ευνοεί την κυτταρική ανάπτυξη και επιδιόρθωση καθώς και τη βελτίωση της διάθεσης, που επιδρά θετικά στην κοινωνική ζωή του ατόμου. Επιπλέον, η έλλειψη ύπνου διαταράσσει τα επίπεδα των ορμονών και του μεταβολισμού αυξάνοντας την όρεξη και την πρόσληψη θερμίδων. Το πρόβλημα είναι συχνότερο στις γυναίκες, σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και σε εργαζόμενους σε βάρδιες. Η αϋπνία μπορεί να συνδέεται με ιατρικά προβλήματα αλλά και με το άγχος και την υπερένταση της καθημερινότητας.
Ο δεκάλογος του καλού ύπνου
1.Βελτιώστε το περιβάλλον που κοιμάστε. Η επιλογή του κατάλληλου στρώματος, η ρύθμιση της θερμοκρασίας του δωματίου, η απουσία φωτός και η ησυχία δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για έναν απολαυστικό ύπνο.
2. Διατηρήστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου - αφύπνισης. Το σταθερό πρόγραμμα ρυθμίζει το βιολογικό ρολόι του οργανισμού σας.
3. Απομακρύνετε από το δωμάτιο την τηλεόραση, το κινητά ή τον υπολογιστή. Μη χρησιμοποιείτε το κρεβάτι ως γραφείο, χώρο δουλειάς ή απασχόλησης.
4. Γυμναστείτε τακτικά αλλά όχι πριν πάτε για ύπνο.
5. Ο μεσημεριανός ύπνος είναι μια καλή συνήθεια αλλά δεν πρέπει να ξεπερνά τα 45 λεπτά.
6. Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ πριν πάτε για ύπνο. Το αλκοόλ διαταράσσει τις φάσεις του ύπνου, επηρεάζει αρνητικά την ποιότητά του ή μπορεί να προκαλέσει συχνές αφυπνίσεις.
7. Μην καταναλώνετε καφεΐνη πριν πάτε για ύπνο. Η καφεΐνη είναι διεγερτική και μπορεί στην πλειοψηφία των ανθρώπων να διαταράξει τον ύπνο. Περιέχεται στον καφέ, στο τσάι, στη σοκολάτα και σε ορισμένα αναψυκτικά.
8. Μην καπνίζετε πριν κοιμηθείτε. Η νικοτίνη είναι διεγερτική ουσία και μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο σας.
9. Φάτε ένα ελαφρύ και υγιεινό δείπνο 2-3 ώρες πριν την κατάκλιση. Αποφύγετε να ξαπλώνετε νηστικοί γιατί το αίσθημα της πείνας μπορεί να σας ξυπνήσει αργότερα, ενώ ένα βαρύ γεύμα μπορεί να προκαλέσει αναγωγές.
10. Χαλαρώστε πριν τον ύπνο. Ένα ζεστό μπάνιο, ένα ρόφημα με γάλα ή το διάβασμα ενός βιβλίου μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στη χαλάρωση οδηγώντας σε έναν αναζωογονητικό ύπνο.