Χρονική υστέρηση του βιολογικού ρολογιού (Jet lag) παρατηρείται κυρίως σε αεροπορικά ταξίδια και προκαλείται από το γεγονός ότι το αεροπλάνο διασχίζει σε σύντομο χρονικό διάστημα περιοχές με διαφορετικές ωρολογιακές ζώνες.
Πρόκειται για διαταραχή των βιολογικών ρυθμών του σώματος λόγω της αλλαγής ώρας. Η προσαρμογή του οργανισμού στην καινούρια ώρα είναι δυσκολότερη για όσους ταξιδεύουν προς τα ανατολικά σε σύγκριση με αυτούς που ταξιδεύουν δυτικά.
Στον οργανισμό φυσιολογικά υπάρχει ένας κύκλος, που ονομάζεται κιρκαδιανός κύκλος, κατά τον οποίο η μελατονίνη φτάνει στα ανώτερα επίπεδα στο αίμα στις 2μ.μ. Όταν διαταράσσεται αυτός ο κύκλος ενδέχεται να εκδηλωθούν συμπτώματα όπως: αϋπνία και διαταραχές του ύπνου, γενική αδιαθεσία και αδυναμία κατά τη διάρκεια της μέρας, πονοκέφαλος, ευερεθιστότητα γαστρεντερικές διαταραχές, δυσκολία συγκέντρωσης.
Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται συχνότερα σε ηλικιωμένα άτομα ενώ τα παιδιά φαίνεται να επηρεάζονται σε μικρότερο βαθμό. Τα περισσότερα συμπτώματα εξαφανίζονται την 5η μέρα του ταξιδιού αν πρόκειται για ωρολογιακή ζώνη διαφοράς 6 ωρών. Δηλαδή για ωρολογιακή διαφορά κάθε μιας ώρας χρειάζεται μια μέρα προσαρμογής στον τόπο προορισμού.
Μερικά απλά προληπτικά μέτρα που συστήνονται στους ταξιδιώτες για την πρόληψη της χρονικής υστέρησης είναι τα ακόλουθα:
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ |
|
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ |
|
Ένας τρόπος για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα είναι η λήψη ταμπλέτων μελατονίνης ανάλογα με τον τόπο προορισμού δεδομένου ότι υπάρχουν και οι ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες:
- Η μελατονίνη μπορεί να προκαλέσει υπνηλία και μείωση της εγρήγορσης γι’ αυτό, και για 4-5 ώρες μετά τη λήψη της, απαγορεύεται η οδήγηση, ο χειρισμός επικίνδυνων μηχανημάτων και η ενασχόληση με εργασίες που απαιτούν εγρήγορση.
Το σχήμα χορήγησης της μελατονίνης {Circadin® (2mg)} φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί:
ΤΑΞΙΔΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ |
|
ΤΑΞΙΔΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΔΥΤΙΚΑ |
|
- Το χρονοδιάγραμμα λήψης πρέπει να τηρείται απόλυτα γιατί σε διαφορετική περίπτωση τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν.
- Προσοχή στη λήψη συνιστάται και για όσους πάσχουν από ψυχιατρικά νοσήματα ή ημικρανίες, και για γυναίκες που είναι ή πρόκειται να μείνουν έγκυες.
Πηγή: