Υπεζωκοτική συλλογή - Προσδιορισμός της φύσης του υγρού

Προσδιορισμός της φύσης του υγρού:

Διάκριση μεταξύ εξιδρωματικού και διϊδρωματικού πλευριτικού υγρού:

Συνήθεις εξετάσεις Πλευριτικό υγρό Διίδρωμα Εξίδρωμα
Ειδικό βάρος <1015 >1015
Πρωτεΐνες (g/100ml) <3 >3
LDH (UI/ml) Χαμηλή (<200) Υψηλή (>200)
LDH υγρού / LDH ορού <0,6 >0,6
Πρωτεΐνες υγρού / πρωτεΐνες ορού <0,5 >0,5
Ειδικές εξετάσεις Ερυθροκύτταρα (ανά mm 3) <10.000

>100.000 σε όγκους, έμφρακτο, τραύμα.

Μεταξύ 10.000-100.000 ασαφές

Λευκοκύτταρα (ανά mm3) <1.000 Συνήθως >1.000
Λευκοκυτταρικός τύπος Συνήθως >50% είναι λεμφοκύτταρα ή μεγάλα μονοπύρηνα

Συνήθως >50% είναι λεμφοκύτταρα σε φυματίωση και όγκο

>50% πολυμορφοπύρηνα σε οξεία φλεγμονή

 pH >7,3 <7,3 (φλεγμονώδες)
Γλυκόζη Ίση προς το αίμα

Χαμηλή σε λοίμωξη

Εξαιρετικά χαμηλή σε ρευματοειδή αρθρίτιδα και κάποτε σε νεοπλάσματα

Αμυλάση (U/ml)   >500 σε παγκρεατίτιδα, κάποτε σε όγκο ή λοίμωξη
Ειδικές πρωτεΐνες  

Μειωμένα τα συστατικά του συμπληρώματος C3 και C4 σε διάχυτο ερυθηματώδη λύκο, ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Ρευματοειδής παράγοντας

Αντιπυρηνικός παράγοντας

 

Χαρακτηριστικά των κυριότερων εξιδρωματικών υπεζωκοτικών συλλογών
Αιτιολογία ή τύπος της συλλογής Όψη υγρού Λευκά κύτταρα υγρού (κύτταρα/μL) Τύπος λευκών* Ερυθροκύτταρα υγρού (κύτταρα/μL) Γλυκόζη (mg/dL) Παρατηρήσεις
Νεοπλασματική συλλογή Θολερό έως αιμορραγικό, περιστασιακά ορώδες Από 1.000 έως <100.000 Μ

100 μέχρι μερικές εκατοντάδες ή χιλιάδες

Ίση προς τον ορό

Στο 15% των περιπτώσεων <60

Ασυνήθης ηωσινοφιλία.

Θετική κυτταρολογική εξέταση του υγρού

Μη επιπλεγμένη παραπνευμονική συλλογή Διαυγές έως θολό 5.000-25.000 Π <5000 Ίση προς τον ορό Συνήθως δεν χρειάζεται παρακέντηση
Εμπύημα Θολερό έως πυώδες

25.000-100.000

Π <5000 Χαμηλότερη ως προς τον ορό Συχνά πολύ χαμηλή Απαραίτητη η παροχέτευση

Φυματίωση

Ορώδες έως οροαιματηρό 5.000-10.000 Μ <10.000

Ίση προς το αίμα

Μερικές φορές <60

Μερικές φορές δύσκολη η διάγνωση γιατί οι πρωτεΐνες >5 και τα ηωσινόφιλα πάνω από 10% ή μεσοθηλιακά κύτταρα >5%

Ρευματοειδής αρθρίτιδα Θολό ή πρασινο-κίτρινο 1.000-20.000 Μ ή Π <1000 <40

Υψηλό LDH και ρευματοειδή παράγοντα, χαμηλό συμπλήρωμα

Παρουσία κρυστάλλων χοληστερόλης

Πνευμονικό έμφρακτο Ορώδες έως αιμορραγικό 1.000-50.000 Μ ή Π 100->10.000 Ίση προς τον ορό Ποικίλα χαρακτηριστικά.
Ρήξη οισοφάγου

Θολερό έως πυώδης.

Καφέ -κόκκινο

<5.000 έως >50.000 Π 1000-10.000 Συνήθως χαμηλή

Συνήθως αριστερά Υψηλά επίπεδα αμυλάσης (από τους σιελογόνους)

Συνύπαρξη πνευμοθώρακα στο 25% των περιπτώσεων

pH <6.0

Παγκρεατίτιδα Θολερό έως οροαιματηρό 1000-50.000 Π 1000-10.000 Ίση προς τον ορό

Συνήθως αριστερά

Υψηλά επίπεδα αμυλάσης

* Μ = υπεροχή των μονοκυττάρων Π = υπεροχή των πολυμορφοπύρηνων

Αιτιολογική διάγνωση της υπεζωκοτικής συλλογής:

  • Συγκεντρώσεις γλυκόζης στο πλευριτικό υγρό μικρότερες από 10-20 mg/dl είναι χαρακτηριστικές της ρευματοειδούς αρθρίτιδας ενώ από χαμηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης χαρακτηρίζονται και οι συλλογές φυματιώδους αιτιολογίας, εμπυήματος ή διάχυτου μεσοθηλίωματος.
  • Υψηλές τιμές στο πλευριτικό υγρό θεωρείται ότι είναι ενδεικτικές της νεοπλασματικής πλευρίτιδας.
  • Αύξηση της αμυλάσης στο υγρό είναι ενδεικτική σε παγκρεατίτιδα ή διάτρηση του οισοφάγου ενώ μπορεί να παρατηρηθεί και σε κακοήθεις νεοπλασίες.

Τύπος έμμορφων στοιχείων συλλογής:

  • Ερυθρά: σε νεόπλασμα, φυματίωση, έμφρακτο, τραυματισμό πνεύμονος και παγκρεατίτιδα.
  • Πολυμορφοπύρηνα:σε παραπνευμονικές συλλογές, νοσήματα του συνδετικού ιστού, πνευμονικό έμφρακτο και υποδιαφραγματικό απόστημα.
  • Ηωσινόφιλα: σε εχινόκοκκο κύστη, λέμφωμα και πνευμονικό έμφρακτο, στα θλαστικά τραύματα και σπανιότερα στα νοσήματα του συνδετικού ιστού, στα μεταστατικά νεοπλάσματα, στη φυματίωση και στον υδροπνευμοθώρακα.
  • Λεμφοκύτταρα: σε φυματίωση (90% είναι λεμφοκύτταρα) ή κακοήθη νεοπλασία.

Κυτταρολογική εξέταση και καλλιέργεια υγρού:

  • Καλλιέργεια για κοινά μικρόβια και για το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης.
  • Η κυτταρολογική εξέταση του υγρού παρά την αναμφισβήτητη χρησιμότητά της συχνά δίνει ψευδώς αρνητικά ή και ψευδώς θετικά αποτελέσματα (π.χ στις μισές περιπτώσεις πλευρίτιδας που συνοδεύουν κακοήθη νεοπλάσματα δεν είναι δυνατή η ανεύρεση νεοπλασματικών κυττάρων στο υγρό).Ψευδώς θετικά αποτελέσματα αποδίδονται άλλωστε και στην ομοιότητα των άτυπων φλεγμονωδών μεσοθηλιακών κυττάρων με τα κακοήθη νεοπλασματικά κύτταρα.

Σχετικά άρθρα

Αλκοολική ηπατοπάθεια

Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα (AMA)

Σύνδρομο Sjögren