Η ενθάρρυνση είναι μία από τις σημαντικότερες δυνατότητες που έχουμε να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τα παιδιά μας. Είναι η διαδικασία με την οποία συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στα θετικά τους σημεία, καλλιεργώντας με αυτόν τον τρόπο την αυτοπεποίθηση και την εκτίμηση στον εαυτό τους. Ο γονιός που ενθαρρύνει, βοηθά τα παιδιά να δεχτούν τα λάθη τους και να μάθουν από αυτά. Τα βοηθά να καλλιεργήσουν το θάρρος να μην είναι τέλεια.
Εκείνο που έχουμε μάθει είναι να πιστεύουμε ότι ο έπαινος ενθαρρύνει. Δεν συνειδητοποιούμε όμως ότι πολύ συχνά ο έπαινος είναι αποθαρρυντικός. Με μια πρώτη ματιά έπαινος και ενθάρρυνση μοιάζουν. Αυτό συμβαίνει γιατί και οι δυο συγκεντρώνουν την προσοχή στη θετική συμπεριφορά. Όμως, ο έπαινος είναι ένα είδος ανταμοιβής. Καλλιεργεί ένα αίσθημα ανταγωνισμού. Δίνεται όταν κερδίζουμε, όταν είμαστε οι καλύτεροι. Ο έπαινος εστιάζει στο αποτέλεσμα.
Με δυο λόγια, είναι σημαντικό οι γονείς να προσπαθούν να οικοδομήσουν θετικές συμπεριφορές μέσα από τον έπαινο και την ενθάρρυνση. Ο έπαινος είναι μια μορφή ανταμοιβής που παρέχεται όταν το αποτέλεσμα είναι το επιθυμητό, ενώ η ενθάρρυνση στοχεύει στην προσπάθεια και στη βελτίωση κι όχι στο αποτέλεσμα.
Η ειδική διάλεκτος της ενθάρρυνσης:
Φράσεις που δείχνουν αποδοχή:
- "Μου αρέσει ο τρόπος που το χειρίστηκες"
- "Μου αρέσει ο τρόπος που αντιμετωπίζεις αυτό το πρόβλημα"
- "Χαίρομαι που σου αρέσει η μελέτη"
- "Εφόσον δεν είσαι ικανοποιημένος, τι νομίζεις ότι μπορείς να κάνεις ώστε να ικανοποιηθείς αρκετά;"
- "Φαίνεται ότι ευχαριστήθηκες μ' αυτό"
- "Πώς νιώθεις γι' αυτό;"
Φράσεις που δείχνουν εμπιστοσύνη:
- "Επειδή σε ξέρω καλά, είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρεις!"
- "Θα το ξεπεράσεις"
- "Έχω εμπιστοσύνη στην κρίση σου"
- "Είμαι σίγουρος/-η ότι θα βρεις μια λύση"
Φράσεις που συγκεντρώνουν την προσοχή στη συνεισφορά, στα θετικά σημεία και στην εκτίμηση:
- "Σ' ευχαριστώ, ήταν μεγάλη βοήθεια"
- "Ήταν πολύ ωραίο εκ μέρους σου που νοιάστηκες για…"
- "Ευχαριστώ, εκτιμώ αληθινά το…, γιατί με διευκολύνει πολύ στη δουλειά μου"
Φράσεις που αναγνωρίζουν την προσπάθεια και τη βελτίωση:
- "Φαίνεται ότι κατέβαλες μεγάλη προσπάθεια γι' αυτό"
- "Φαίνεται ότι αφιέρωσες πολλή ώρα να βρεις μια λύση"
- "Βλέπω ότι προχωρείς καλά"
- "Κοίταξε πόση πρόοδο έχεις κάνει" (προσδιορίστε με ακρίβεια πώς και πού έχει κάνει την πρόοδο)
- "Έχεις κάνει μεγάλη βελτίωση στο…" (προσδιορίστε)
- "Ίσως πιστεύεις ότι δεν έφτασες ακόμα το στόχο σου. Κοίτα όμως πόσο πολύ έχεις προχωρήσει!"
Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν:
Οι ενθαρρυντικές φράσεις μπορεί να γίνουν αποθαρρυντικές αν οι παρατηρήσεις που γίνονται αξιολογούν ή ηθικολογούν.
Παράδειγμα:
- "Φαίνεται ότι δούλεψες πολύ σκληρά γι' αυτό… γιατί λοιπόν δεν κάνεις πάντα το ίδιο;"
- "…Καιρός ήταν"
- "…Είδες τι μπορείς να κάνεις όταν προσπαθήσεις;"
Βιβλιογραφία:
- Ντινκμέγιερ, Ν., & Μακ-Καίη, Γ. (2007). Σχολείο για Γονείς. Βιβλίο Πρώτο: Για παιδιά νηπιακής & πρωτοσχολικής ηλικίας (8η έκδ.). Αθήνα: Θυμάρι.
- Ντινκμέγιερ, Ν., & Μακ-Καίη, Γ. (2009). Γονείς και Έφηβοι: Από τις συγκρούσεις στη συνεργασία (Σχολείο για Γονείς - Βιβλίο Δεύτερο) (8η έκδ.). Αθήνα: Θυμάρι.
