Δ. Συχνές ερωτήσεις συζύγων / γονιών: |
1. Τι είναι, αλήθεια, αυτό που ωθεί τους ανθρώπους να αγαπιούνται και να παντρεύονται - και, αργότερα, αρκετούς από αυτούς να εχθρεύονται και να χωρίζουν;
Όπως αναφέρει η Μυρτώ Νίλσεν (2002), πολλοί από τους επιστήμονες που ασχολούνται με τις βαθύτερες εκφράσεις και αντιδράσεις της ανθρώπινης ψυχής ανατρέχουν συχνά στην εξής μεταφορά: οι άνθρωποι, λένε, είναι σαν τα παγόβουνα, που εμφανίζουν τα 3/10 περίπου του όγκου τους πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ τα υπόλοιπα 7/10 δεν γίνονται αντιληπτά, έτσι όπως είναι βυθισμένα μέσα στο νερό. Στον άνθρωπο, το αντίστοιχο των 3/10 το λέμε συνειδητό, ενώ το αντίστοιχο των 7/10 ασυνείδητο. Και όπως συμβαίνει καμιά φορά τα παγόβουνα να ενώνονται στα βάθη της θάλασσας, έτσι και δύο άνθρωποι μπορεί να επικοινωνήσουν στο επίπεδο του ασυνειδήτου πολύ προτού διαπιστώσουν τι είναι αυτό που τους ενώνει.
Η παραπάνω εξήγηση ενισχύει την άποψη που υποστηρίζει ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή μας. Δύο άνθρωποι νομίζουν ότι ερωτεύονται γι' αυτά που βλέπει ο ένας στον άλλο, ενώ στην πραγματικότητα έλκουν ο ένας τον άλλο μέσα από τις μη ορατές, δηλαδή τις ανεξέλεγκτες, ορμές του ασυνειδήτου τους. Κι αν οι λόγοι που ερωτεύονται δεν είναι πάντα φανεροί, με το χρόνο θα ανακαλύψει ο καθένας πόσο ο άλλος συμπληρώνει τις δικές του ανάγκες, το δικό του εσωτερικό κόσμο.
Πρώτα όμως θα περάσουν την ευλογημένη περίοδο του να είναι ερωτευμένοι, μια εποχή γεμάτη φτερουγίσματα της καρδιάς και, σκιρτήματα της ψυχής, σίγουρα από τις πιο ωραίες της ζωής - αλλά και από τις πιο ανώριμες, αφού κινητήρια δύναμή της είναι για τον καθένα η αναζήτηση της ωραιοποιημένης εικόνας του εγώ του μέσα από τις επιβεβαιώσεις του άλλου, ή, με άλλα λόγια, η αναζήτηση ενός καθρέφτη.
Εκείνη την εποχή ο έρωτας μοιάζει με τις φλόγες μιας φωτιάς, τις φανταχτερές και εφήμερες φλόγες μιας προσωρινής φωτιάς, που μέσα της κείτονται, μαζί, η αρχή και το τέλος της. Αυτή η φωτιά μπορεί να σβήσει απότομα και μονομιάς -και στο μέλλον μόνο κάποιες στάχτες (ή αναμνήσεις) θα θυμίζουν την παλιά της λάμψη- ή, αντίθετα, μπορεί να πυρακτώσει τα κάρβουνα, και αυτά, διάπυρα και ενεργά, θα συντηρήσουν τη φλόγα. Τότε ο έρωτας γίνεται αγάπη, το εφήμερο γίνεται μόνιμο και η σχέση, πλέον, βιώσιμη και σταθερή!
Βιώσιμη και διαρκής για μερικούς, βιώσιμη αλλά περιορισμένη μέσα στο χρόνο για άλλους, η σχέση αγάπης ανάμεσα σε δύο ανθρώπους δεν τους εξασφαλίζει, εντούτοις, μια α-συγκρουσιακή πορεία. Εξάλλου δεν υπάρχουν βαθιές και σημαντικές σχέσεις που να μη γνωρίζουν συγκρούσεις και κρίσεις. Αυτό που ξεχωρίζει τις βαθιά επενδυμένες σχέσεις από τις άλλες είναι η επιμονή τους να παλεύουν τις αναπόφευκτες δυσκολίες που εμφανίζονται στο δρόμο της ζωής τους. Και να τις ξεπερνούν.
2. «Κι όμως...» παραπονιούνται αρκετοί σύζυγοι. «Ο/η σύντροφος μου δεν είναι πια ο άνθρωπος που παντρεύτηκα...».
Πράγματι, κανείς δεν ζει πολύ καιρό με τον άνθρωπο που παντρεύτηκε. Σιγά σιγά τον βλέπει να εμφανίζει άγνωστες πτυχές του χαρακτήρα του, να αλλάζει ενδιαφέροντα και συμπεριφορές, γενικά να αλλάζει. Ακόμα και οι σαδομαζοχιστικές ή εξουσιαστικές τάσεις του καθενός -που μέσα από την αρχική, εύθραυστη συμπληρωματικότητα είχαν φέρει το ζευγάρι σε μια ισορροπία- τώρα διαταράσσονται. Η ικανοποίηση των αναγκών του ενός γίνεται τόσο επιτακτική (ή παθολογική), ώστε, καταπιέζοντας τον άλλο, του μειώνει ή του αφαιρεί τη δυνατότητα μιας προσωπικής εξέλιξης.
Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου, ο αρχικά κοινός δρόμος του ζευγαριού διαφοροποιείται και μετατρέπεται σε δύο ξεχωριστές πορείες, οι οποίες όμως, όταν η σχέση είναι αρκετά καλά θεμελιωμένη, ξανασυναντιούνται σε κάποια βασικά σημεία - όπως μπορεί να είναι η ανατροφή των παιδιών, το σεξ, διάφορα ενδιαφέροντα ή κοινά κοινωνικο-οικονομικά συμφέροντα. Όταν, αντίθετα, η σχέση ατονεί ή γίνεται κυρίως ανταγωνιστική και καταπιεστική, οι κάποτε παράλληλες πορείες απομακρύνονται η μία από την άλλη, η επικοινωνία κόβεται, μια ψυχρότητα -ή ακόμα και εχθρότητα- εγκαθίσταται ανάμεσα σε αυτούς που κάποτε αγαπιόντουσαν, και τότε, στο βάθος της διαδρομής τους, παραμονεύει το διαζύγιο.
Το διαζύγιο, ακόμα και το πιο «πολιτισμένο», όπως λέμε, είναι πάντα φορέας μεγάλου πόνου. Πόνου για το ζευγάρι που χωρίζει, αλλά και για τα παιδιά του. Η οικογενειακή αναστάτωση που προκαλεί ένα διαζύγιο βιώνεται από κάθε παιδί με έναν τρόπο που εξαρτάται από την ηλικία του, την προσωπικότητά του, τη θέση που κατέχει, στη σειρά των αδελφών του και από την προσωπική του ιστορία στο πλαίσιο της οικογένειας.
Από όλα τα παιδιά του κόσμου όμως το διαζύγιο των γονιών τους βιώνεται σαν μια πολύ οδυνηρή εμπειρία, η οποία, ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση, θα αφήσει μια ανεξίτηλη ουλή χαραγμένη στη συνείδησή τους. Για μερικά παιδιά όμως ο βίαιος χωρισμός των γονιών τους γίνεται αφετηρία ενός πολύ βαθύτερου ψυχολογικού τραύματος, ικανού να επηρεάσει τη συναισθηματική τους συγκρότηση στη μελλοντική τους ζωή.
3. «Μήπως πρέπει να περιμένουμε να μεγαλώσουν τα παιδιά;» σκέφτονται συχνά γυναίκες στα πρόθυρα του διαζυγίου. Και αναρωτιούνται: «Σε ποια ηλικία τα παιδιά υποφέρουν λιγότερο από το χωρισμό των γονιών τους;».
Σε όποια ηλικία κι αν είναι τα παιδιά ενός ζευγαριού που χωρίζει, ο πόνος τους θα είναι μεγάλος. Αυτό που μπορεί να τα βοηθήσει σε αυτή τη δύσκολη φάση της ζωής τους είναι η στάση που υιοθετούν οι γονείς τους και ο τρόπος με τον οποίο οι ίδιοι αντιμετωπίζουν αυτό που τους συμβαίνει.