Φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση καταγμάτων μακρών οστών

Τα οστά είναι ένας εξειδικευμένος στηρικτικός-συνδετικός ιστός, με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τη σκληρή σύσταση και ακαμψία, λόγω της παρουσίας αλάτων ασβεστίου στην εξωκυττάρια θεμέλια ουσία. Οι κυριότερες λειτουργίες των οστών είναι η μηχανική στήριξη του σώματος, η κίνηση του σώματος με τη βοήθεια των μακρών οστών, η προστασία ευαίσθητων οργάνων, όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά, οι πνεύμονες και ο νωτιαίος μυελός, και ο ρόλος τους σαν μεταβολική αποθήκη, κυρίως για τα άλατα ασβεστίου και φωσφώρου.

Τα οστά αποτελούνται από εξωκυττάρια (ή μεσοκυττάρια) θεμέλια ουσία και κύτταρα (οστεοβλάστες, οστεοκύτταρα και οστεοκλάστες). Η εξωκυττάρια θεμέλια ουσία αποτελείται από δύο τμήματα, το οργανικό που ονομάζεται και οστεοειδές, και το ανόργανο. Το οστεοειδές αποτελείται από κολλαγόνο τύπου Ι και γλυκοζαμινογλυκάνες, όπως oστεοκαλσίνη, οστεονεκτίνη και σιαλοπρωτείνες. Το ανόργανο τμήμα της εξωκυττάριας θεμέλιας ουσίας περιέχει κυρίως άλατα υδροξυαπατίτη.

Μακροσκοπικά σε τομή οστού διακρίνουμε εξωτερικά το συμπαγές ή φλοιώδες οστό που αποτελείται από συμπαγείς περιοχές χωρίς κοιλότητες και εσωτερικά το σπογγώδες ή δικτυωτό οστό που αποτελείται από διαπλεκόμενες δοκίδες και επικοινωνούσες κοιλότητες. Ιστολογικά, τόσο το συμπαγές όσο και το σπογγώδες οστό έχουν την ίδια δομή. Τα οστά εμφανίζουν περιόστεο, συνδετικό ιστό που περιβάλλει εξωτερικά το οστό και περιέχει αγγεία, νεύρα και οστεοπρογονικά κύτταρα και ενδόστεο, συνδετικό ιστό που περιβάλλει εσωτερικά το οστό και περιέχει οστεοπρογονικά κύτταρα.

Μικροσκοπικά, δύο είναι οι μορφές του οστίτη ιστού, το πρωτογενές ή δικτυωτό με τυχαία διάταξη ινών κολλαγόνου, λιγότερα ανόργανα άλατα και μειωμένη μηχανική ισχύ και το δευτερογενές ή πεταλιώδες με παράλληλη διάταξη του κολλαγόνου σε πετάλια ή συγκεντρικά γύρω από αγγειακούς άξονες, που του προσφέρουν σημαντική μηχανική ισχύ. Ο οστίτης είναι ιστός που αναδομείται συνεχώς, υπό την επίδραση φυσικών δυνάμεων και ορμονικών παραγόντων. Κυριώτερες ορμόνες είναι η παραθορμόνη και η καλσιτονίνη. Η παραθορμόνη (παράγεται από τους παραθυρεοειδείς αδένες) και προκαλεί ενεργοποίηση των οστεοκλαστών, μείωση της απέκκρισης Ca++ από τα νεφρά και αύξηση της απορρόφησης Ca++ από το έντερο, με αποτέλεσμα την αύξηση του Ca++ στο αίμα. Η καλσιτονίνη (παράγεται από τα κύτταρα C του θυρεοειδούς) προκαλεί απενεργοποίηση των οστεοκλαστών και αύξηση της απέκκρισης από τα νεφρά Ca++ και PO4-, με αποτέλεσμα την μείωση Ca++ και PO4- στο αίμα.

Ως κάταγμα ορίζεται η κάκωση του οστού κατά την οποία προκαλείται διακοπή της συνέχειάς του. Για να γίνει κάποιο κάταγμα πρέπει να δράσει επάνω στο οστούν, μια σημαντική βία, αφού η μηχανική του αντοχή είναι αρκετά μεγάλη.

Τα κατάγματα ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες: α) σε παθολογικά κατάγματα, τα οποία μπορούν να συμβούν μόνο σε οστά με μειωμένη αντοχή, π.χ. οστεοπόρωση, β) σε κατάγματα εκ’ κοπώσεως, γ) στα άμεσα κάταγματα, δ) στα έμμεσα. Άλλη κατηγοριοποίηση των καταγμάτων είναι: ως εγκάρσια προς τον επιμήκη άξονα του οστού ή λοξά και σπειροειδή, ή τέλος ως συμπιεστικά και ενσφηνωμένα. Μεγάλη αξία έχει ο διαχωρισμός των καταγμάτων σε σταθερά και ασταθή, γιατί η διάκριση αυτή φανερώνει τη βαρύτητα του κατάγματος καθώς και το βαθμό της κάκωσεως των μαλακών μορίων της περιοχής, που έχει μεγάλη σημασία για τον καθορισμό του τρόπου της αντιμετωπίσεώς του.

Ως μορφές αντιμετώπισης των καταγμάτων έχουμε την συντηρητική και την χειρουργική. Η συντηρητική γίνεται με τοποθέτηση γύψινου επιδέσμου και για την χειρουργική αντιμετώπιση υπάρχει ο κλασικός τρόπος εσωτερικής οστεοσύνθεσης (με πλάκα, βίδες). Άλλος τρόπος ακινητοποιήσεως είναι με ενδομυελικούς ήλους ή ήλο σε συνδυασμό με πλάκα και βίδες που χρησιμοποιούνται σε κατάγματα ισχίου.

Τέλος, οι εξωτερικές οστεοσυνθέσεις είναι ο ιδανικός τρόπος αντιμετωπίσεως καταγμάτων συντριπτικών ή καταγμάτων όπου υπάρχει φόβος μικροβιακής φλεγμονής (επιπλεγμένων).

Μετά από κάθε κάταγμα - οστεοπορωτικό ή μη - και την ορθοπαιδική του αποκατάσταση, είναι άκρως απαραίτητη η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση. Η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση έχει ως κύριους στόχους: την αύξηση της ανώτερης οστικής μάζας, την διατήρηση ή αύξηση της οστικής πυκνότητας σε οστεοπορωτικές ομάδες, τη βελτίωση της μυϊκής δύναμης, τη βελτίωση της ισορροπίας, τη διατήρηση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων, τη βελτίωση της στάσης, τη βελτίωση της καρδιαγγειακής λειτουργίας, τη ψυχοσυναισθηματική βελτίωση και τέλος την ενδελεχή ενημέρωση του ασθενούς. Με την φυσικοθεραπεία, ο ασθενής, υποβάλλεται σε μια σειρά ασκήσεων, που έχουν σαν σκοπό να του διδάξουν τη σωστή θέση του σώματος, τη ενδυνάμωση των κοιλιακών και παρασπονδυλικών μυών και τη διατήρηση ή βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων του.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ασκήσεις αερόβιες, με ασκήσεις φόρτισης προοδευτικού τύπου, με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, που είναι ισομετρικές ή ισοτονικές.

Ισομετρική άσκηση είναι η άσκηση κατά την οποία ο μυς ενώ εκτελεί μεγάλη συστολή για να υπερνικήσει μέγιστη αντίσταση αυξάνει μόνο τον τόνο του, ενώ το μήκος του παραμένει σταθερό. Είναι απλές και μαθαίνονται εύκολα, δεν χρειάζονται μηχανήματα και δεν απαιτούν πολύ χρόνο. Ο ασκούμενος καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να υπερνικήσει μεγάλη αντίσταση και η δύναμη του αυξάνει προοδευτικά.

Ισοτονική άσκηση είναι η άσκηση όπου υπάρχει ενεργητική σύσπαση του μυός με την οποία επέρχεται κίνηση της άρθρωσης. Η ισοτονική άσκηση διακρίνεται σε μειομετρική και πλειομετρική. Η μειομετρική σύσπαση είναι η σύσπαση εκείνη, κατά την οποία αναπτύσσεται τέτοια τάση σε έναν μυ, που να μπορέσει να υπερνικήσει μια αντίσταση και να μπορέσει να προκαλέσει κίνηση σε μια άρθρωση. Πλειομετρική σύσπαση είναι η σύσπαση εκείνη, κατά τη διάρκεια της οποίας αυξάνεται το μήκος του μυός. Στην πλειομετρική σύσπαση δεν εφαρμόζεται τέτοια τάση στο μυ, που να μπορεί να υπερνικήσει μια δύναμη ή να τη σταματήσει, μπορεί όμως να υπερνικήσει την ορμή της. Πλεονεκτήματα της ισοτονικής άσκησης είναι: α) ότι η δύναμη που θέλουμε να πετύχουμε δίνεται στη σωστή γωνία έλξης και ελέγχεται, β) προσφέρει κίνητρο στον ασθενή και δεν είναι βαρετές, γ) βελτιώνεται η μυϊκή αντοχή του. Μειονεκτήματα της ισοτονικής άσκησης είναι ότι δεν μπορούν να εφαρμοστούν νωρίς, γιατί μπορεί να προκαλέσουν αρθρικό ερεθισμό και δεν είναι ασφαλείς όταν υπάρχει επώδυνη τροχιά κίνησης. Οι στόχοι της θεραπευτικής άσκησης περιλαμβάνουν την πρόληψη της δυσλειτουργίας, όπως επίσης την ανάπτυξη, βελτίωση, αποκατάσταση ή διατήρηση:

i) της δύναμης, που μπορεί να επιτευχθεί με την αρχή της υπερφόρτισης και με υψηλής έντασης άσκηση,

ii) της αντοχής και της καρδιαγγειακής κατάστασης, όπου κατά τη διάρκεια της άσκησης υπάρχει αυξημένη αιματική ροή, αυξημένη καρδιακή συχνότητα, αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυξημένη απαίτηση και κατανάλωση οξυγόνου, αυξημένη συχνότητα και βάθος της αναπνοής.

iii) της κινητικότητας και της ελαστικότητας,

iv) της σταθερότητας,

v) της χαλάρωσης,

vi) της συνεργείας

vii) της ισορροπίας,

viii) των λειτουργικών δεξιοτήτων.

Ιδιαίτερα χρήσιμα είναι επίσης ορισμένα θεραπευτικά μέσα όπως η υδροθεραπεία, πολλές ασκήσεις στις οποίες οι ασθενείς δυσκολεύονται να τις πραγματοποιήσουν επί εδάφους μπορούν να τις πραγματοποιήσουν με καλά αποτελέσματα μέσα στο νερό. Επίσης, είναι ιδιαίτερα επωφελής διότι τους δίνει αυτοπεποίθηση και βεβαιότητα στην ισορροπία και στην κίνηση τους αποτρέποντας νέες πτώσεις.

Ο Διαδερμικός Ηλεκτρικός Νευρικός Ερεθισμός (TENS) χαρακτηρίζεται ως η εφαρμογή ηλεκτρικών παλμών, οι οποίοι μέσω του δέρματος επενεργούν στα νεύρα με στόχο την αναστολή του πόνου. Βάσει της θεωρείας της πύλης ελέγχου (gate control theory), που προτάθηκε από τους Ronald Melzack και Patrick Wall το 1965. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή οι σωματικές αισθήσεις (αφή, πίεση, δόνηση κλπ) και ο πόνος μεταδίδονται με διαφορετικού τύπου ίνες: Α ίνες για τις σωματικές αισθήσεις, Αδ και C για τον πόνο. Η πύλη αυτή επιτρέπει να περάσει μόνο ένα είδος αισθητικών ώσεων, με αποτέλεσμα η αγωγή μέσω της πύλης σωματικών αισθήσεων, όπως της αφής, της πίεσης και της δίνησης να αναστέλλει το πόνο. Σύμφωνα με τους Melzack και Wall οι ώσεις που εισέρχονται στο ΚΝΣ διαμορφώνονται στις διαδοχικές συνάψεις σε όλα τα επίπεδα της προώθησης τους, από το νωτιαίο μυελό ως τις νευρωτικές περιοχές, που είναι υπεύθυνες για την αντίληψη και την αντίδραση του πόνου.

Τα υπερερεθιστικά ρεύματα κατά τον Treabert. Τα ρεύματα αυτά εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά από τον Treabert με στόχο την καταστολή των συμπτωμάτων (αναλγησία, μυοχάλαση, απορρόφηση) Kατά την εφαρμογή τους προκαλείται: α) αύξηση της αιμάτωσης (υπεραιμία), β) μεταβολή του μυϊκού τόνου (μυοχάλαση), γ) μεταβολή των ενζυματικών εκκρίσεων, δ) αναλγησία

Τα διαδυναμικά ρεύματα, τα οποία είναι τροποποιύμενα ρεύματα ημιτονοειδούς μορφής, απλής (50 Hz) ή διπλής (100 Hz) ανόρθωσης του εναλλασσόμενου ρεύματος, τα οποία σε συνδιασμό (μίξη) με το γαλβανικό ρεύμα εφαρμόζονται με στόχο την καταστολή των συμπτωμάτων. Οι επιδράσεις τους είναι: α) η αναλγησία, ιδιαίτερα στην περιοχή της καθόδου (-), β) η υπεραιμία με την τοπική εφαρμογή στη θεραπεύσιμη περιοχή (local application), τη γαγγλιακή εφαρμογή όταν ερεθίσουμε το αντίστοιχο συμπαθητικό γάγγλιο και με τη μηχανική πίεση των αγγείων κατά την μυϊκή συστολή. γ) η απορρόφηση όπου κατά την ροή των ΔΔ ρευμάτων σε μια τοπική εφαμογή, αυξάνεται η διαπερατότητα των αγγειακών τοιχωμάτων κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της απορρόφησης των οιδημάτων, των αιματωμάτων και γενικά όλων των προϊόντων του μεταβολισμού.

H θερμότητα, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με διάφορα θεραπευτικά μέσα όπως: το δινόλουτρο, είναι μέσο υγρής θερμότητας που αποτελείται απο μια συσκευή που περιέχει νερό στο οποίο δημιουργούνται δίνες από μια τουρμπίνα. Το δινόλουτρο σαν επιπολής θερμοθεραπευτικό μέσο προσφέρει περισσότερο από κάθε άλλη μορφή υγρής θερμότητας, διότι αφ’ ενός αυξάνει τη θερμοκρασία των θεραπευόμενων περιοχών και αφ’ ετέρου με τη μαλακτική δράση των δινών αυξάνει τη λεμφική και αιματική κυκλοφορία, βοηθώντας έτσι και την απορρόφηση των οιδημάτων και αιματωμάτων, η διαθερμία, όπου είναι η θεραπευτική μέθοδος που στοχεύει στη θέρμανση των βαθύτερων ιστών μέσω μιας τεχνικής διάταξης, όπου η εκπεμπόμενη υψίσυχνη ηλεκτρική και ηλεκτρομαγνητική ενέργεια μετατρέπεται μέσα στο σώμα σε θερμότητα. Η εφαρμογή τους ασκεί συγκεκριμένες φυσιολογικές επιδράσεις στον οργανισμό: α) Μέσω της θερμότητας που παράγεται (αύξηση μέχρι 2οC) δημιουργεί την υπεραιμία, η οποία δεν εντοπίζεται μόνο στην περιοχή εφαρμογής, αλλά μέσω αντανακλαστικών οδών και της κυκλοφορίας του αίματος, μεταφέρεται και σε απομακρυσμένα όργανα. β) την αύξηση της τοπικής αιμάτωσης, που είναι αποτέλεσμα της αγγειοδιαστολής και υπολογίζεται σε ποσοστό 80 – 200%, γ) μετά από μια σειρά συνεδριών ο ενεργητικός μεταβολισμός αυξάνεται και η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στον νόμο αντίδραση – ταχύτητα – θερμοκρασία, όσο και στο νόμο της όσμωσης κατά την οποία αυξάνεται η διαπερατότητα των τριχοειδών αγγείων, τα θερμά επιθέματα, τα επιθέματα θερμαίνονται εμβυθιζόμενα σε νερό με τη θερμοκρασία του νερού στους 76,6οC και μπορούν να διατηρήσουν τη θερμοκρασία τους περισσότερο από μισή ώρα. Τα αποτελέσματα είναι α) τοπική αύξηση της κυκλοφορίας, β) μυϊκή χαλάρωση, γ) αύξηση των καρδιακών παλμών και του ρυθμού της αναπνοής και δ) ελάττωση της πίεσης του αίματος.

Το παραφινόλουτρο, είναι ένα δοχείο που περιέχει ένα μείγμα παραφίνης με ορυκτέλαιο σε αναλογία 22,7 kg / 0,53et. Η θερμοκρασία του μείγματος διατηρείται στους 51,6 – 52,7οC. Το παραφινόλουτρο είναι ένας τρόπος μετάδοσης υγρής θερμότητας με τους σκοπούς και τα αποτελέσματα των προηγούμενων μέσων θερμοθεραπείας.

Το laser, που είναι η ενίσχυση φωτός μέσω εξαναγκασμένης εκπομπής ακτινοβολίας. Ο όρος αυτός αναφέρεται σε μια μοναδική μορφή τεχνιτής ακτινοβολίας με συμπυκνωμένη δέσμη φωτός, που η χρήση της (με διάφορες τεχνικές της) στον τομέα της φυσικοθεραπείας έχει στόχο την αντιμετώπιση πολλών παθολογικών καταστάσεων. Όταν ακτινοβολείται με laser κάποια περιοχή του σώματος προκαλείται υπεραιμία, διαστολή των αιμοφόρων αγγείων και αύξηση της αιματικής ροής. Η ευρύτατη εφαρμογή των laser στηρίζεται στη βιοερεθιστική ιδιότητά τους, δηλαδή στη δυνατότητα της ακτινοβολίας των laser να προκαλεί βιολογικές αντιδράσεις στους ιστούς που την απορροφούν. Πιο συγκεκριμένα, στην: i) αύξηση της φαγοκυττάρωσης των λευκοκυττάρων, ii) αύξηση του δείκτη μίτωσης των κυττάρων και iii) μείωση του χρόνου επούλωσης των πληγών iv) αύξηση της παραγωγής αίμης στο μυελό των οστών, v) σύνθεση DNA – RNA στα κύτταρα Golgi vi) απελευθέρωση ακετυλχολίνης vii) αύξηση της καταλυτικής δραστηριότητας στα λεμφοκύτταρα viii) αύξηση της δραστηριότητας του ATP και κατά συνέπεια του μεταβολισμού λόγω ερεθισμού και ενεργοποίησης της μιτοχονδριακής λειτουργίας ix) αύξηση της πρωτεϊνοσύνθεσης x) διέγερση των ενζυματικών λειτουργιών xi) διαφοροποίησητου έσω – έξω κυτταρικού Ph.

O υπέρηχος όπου κατά την εφαρμογή των ΥΗ δεν έχουμε ηλεκτρική επίδραση στο σώμα, ο ηλεκτρισμός χρησιμοποιείται μόνο για την παραγωγή των ηχητικών ταλαντώσεων. Ετσι, η θεραπεία των ΥΗ είναι μια εξειδικευμένη μορφή μηχανοθεραπείας κατά την οποία εξ αιτίας της μεγάλης συχνότητας των ταλαντώσεων (πάνω από 800 ΚΗz) ασκείται μια δονητική μικρομάλαξη στους ιστούς. Οι κύριες επιδράσεις των ΥΗ στους ζωντανούς ιστούς είναι: α) Η θερμική: η θερμότητα που δημιουργείται κατά την εφαρμογή των ΥΗ είναι αποτέλεσμα απώλειας της μηχανικής ενέργειας και αναπτύσσεται περισσότερο στην περιοχή εφαρμογής και ιδιαίτερα στις διαχωριστικές επιφάνειες των διαφόρων στρωμάτων των ιστών (οστά-μύες, μύες-δέρμα) β) Η μηχανική: αποτέλεσμα των εξαναγκασμένων ταλαντώσεων των ιστών είναι η δημιουργία μιας δονητικής μάλαξης ή ‘μικρομάλαξης’, όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς. Οι παλμικές κινήσεις που βρίσκονται στην ηχοβολιστική κεφαλή, μεταβιβάζονται μέσω του υλικού επαφής εγκάρσια μέσα στο σώμα του ασθενή και προκαλούν στους ιστούς ρυθμικά συμπυκνώσεις και αραιώσεις. γ) Οι βιολογικές (φυσικοχημικές). Σε παθολογικές καταστάσεις το ευεργετικό αποτέλεσμα της θερμικής και μηχανικής επίδρασης των ΥΗ είναι οι διάφορες βιολογικές μεταβολές όπως: αγγειοδιαστολή, υπεραιμία, αναλγησία, αύξηση του μεταβολισμού, βελτίωση της διαπερατότητας της κυτταρικής μεμβράνης, μεταβολή του ρΗ των ιστών προς την αλκαλική πλευρά, μυοχάλαση των συσπασμένων μυών, αντιφλεγμονώδη δράση.

Τα μαγνητικά πεδία, ανάλογα με την προέλευση τους χωρίζονται: στα στατικά (μαγνήτες διάρκειας) και στα μεταβαλλόμενα πεδία. Στατικό πεδίο δημιουργούν οι φυσικοί μαγνήτες ή τα πηνία, μέσα από τα οποία περνά συνεχές ρεύμα (DC) σταθερής έντασης και φοράς. Στα στατικά πεδία η σωστή πόλωση (Βορράς ή Νότος) είναι βασική προϋπόθεση της αποτελεσματικότητας τους στην θεραπεία των παθήσεων. Μεταβαλλόμενο πεδίο δημιουργείται, όταν μέσα από ένα πηνίο (ελικοειδείς περιελίξεις) περνά εναλλασσόμενο ρεύμα ή παλμικό ρεύμα και οι μεταβολές του πεδίου εξαρτώνται από τη μεταβαλλόμενη ένταση ή συχνότητα του ρεύματος, που διαπερνά το πηνίο. Οι φυσιολογικές επιδράσεις των μαγνητικών πεδίων είναι: η αναλγησία, η απορρόφηση, η ρύθμιση του μεταβολισμού, η εξισορρόπηση των ορμονικών εκκρίσεων, η αύξηση του αμυντικού συστήματος, η αύξηση του κολλαγόνου, η αύξηση της ασβεστοποίησης, η μείωση των οστεοκλαστών, η αύξηση των οστεοβλαστών και η αύξηση της αιματώσης.

Η ηλεκτρομυογραφική βιολογική επανατροφοδότηση (EMG - BFB) είναι μια επιστημονική τεχνική χρησιμοποίησης συσκευών που διαγνώσκουν και καταγράφουν φυσιολογικά γεγονότα τα οποία συμβαίνουν σε ασθενείς αλλά δεν είναι αντιληπτά απ’ αυτούς. Η διάγνωση και η καταγραφή των φυσιολογικών γεγονότων γίνεται με την ηλεκτρομυογραφική διαδικασία. Η ενημέρωση των ασθενών για μη αντιληπτά φυσιολογικά γεγονότα που συμβαίνουν σ’ αυτούς γίνεται με οπτικοακουστικά σήματα που εκπέμπονται από τις συσκευές. Μπορούμε να πούμε ότι οι συσκευές (EMG - BFB) καταγράφουντα δυναμικά ενέργειας των μυών και δίνουν οπτικά και ακουστικά σήματα τέτοια που χαρακτηρίζουν με σαφήνεια την ένταση της μυϊκής δραστηριότητας τόσο κατά την ενεργητική προσπάθεια σύσπασης όσο και κατά τη χαλάρωση. Τέλος, εφαρμόζεται κυρίως για χαλάρωση σπατικών μυών ή για ενεργοποίηση ασθενικών μυών σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις.

Το Tai Chi είναι μια πολεμική τέχνη η οποία εφορμόζεται στην Κίνα για αιώνες ανεξαιρέτως για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Μία συγκεκριμένη μορφή του Tai Chi που χρησιμοποιείται για την τρίτη και τέταρτη ηλικία είναι το Chuan όπου περιλαμβάνει αργές ελεγχόμενες κινήσεις και έχει αποδειχεί πως επιτυγχάνει βελτίωση της ισορροπίας, μυϊκή ενδυνάμωση και ως εκ’ τούτου μείωση του φόβου των ασθενών για πτώσεις.

Η χαλάρωση με διάφορες μεθόδους όπως: Jacobsen – Schultz – Mitchell, έχει αποδειχτεί πως βοηθά στο να επιτευχθεί μείωση της μυϊκής τάσης και του άγχους – στρες πολλών ασθενων. Πρόσφατα έχουν προστεθεί και άλλες μορφές θεραπειών, οι συμπληρωματικές ή εναλλακτικές θεραπείες, όπως η ρεφλεξολογία, η πιεσομετρία (shiatsu), η αρωματοθεραπεία και ο βελονισμός χωρίς όμως να έχουν γίνει ακόμα απόλυτα αποδεκτές από την iατρική κοινότητα.

Βιβλιογραφικές αναφορές

  1. L. Fassina, E. Saino L. Visai M.G. Cusella De Angelis,G. Magenes, S. Van Vlierberghe, P. Dubruel, F. Benazzo J Orthopaed Traumatol (2009) Effects of electromagnetic and ultrasonic waves onto SAOS-2 osteoblasts grown in a gelatine based cryogel scaffold 10 (Suppl 1):S41–S60
  2. S50 J Orthopaed Traumatol (2009) 10 (Suppl 1):S41–S60 Fassina L, Saino E, Sbarra MS, Visai L, De Angelis MG, Mazzini G, Benazzo F, Magenes G (2009) Ultrasonic and electromagnetic enhancement of a culture of human SAOS-2 osteoblasts seeded onto a titanium plasma-spray surface. Tissue Engineering (Part C) (in press)
  3. National Osteoporosis Foundation. Clinician's Guide to Prevention and Treatment of Osteoporosis -- 2008. Washington, DC.
  4. Melzack, R. The McGill pain questionnaire In: Pain measurement and assessment. Ed.Melzack. New York, Raven Press. 1983: 41–46.
  5. Heinonen, A., Kannus, P., Sieanen, H., Oja, P., Pasanen, M., Rinne, M., Uusi-Rasi, K., Vuori, I.(1996) Randomised controlled trial of effect of high impact exercise on selected risk factors for osteoporotic fractures. Lancet. 348:1343.7
  6. Welsh, L., Rutherford, O.M. (1996) Hip bone mineral density is improved by high impact aerobic exercise in post-menopausal women and men over 50 years. European Journal of Applied Physiology. 74 (6): 511–7.
  7. Simmons, V., Hansen, P.D. (1996) Effectiveness of water exercise on postural mobility in well elderly: An experimental study on balance enhancement. Journal of Gerontology. 51A; 5:M233–238.
  8. Bravo, G., Gauthier, P., Roy P-M., Payette, H., Gaulin, P. (1997) A weight bearing, water based exercise programme for osteopaenic women: its impact on bone, functional fitness, and well-being. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 78; (12): 1375–1380.
  9. Jackson, D.A. (1997) Acupuncture for the relief of pain: a brief review. Physical Therapy Reviews. 2: 13–18.
  10. Bravo, G., Gauthier, P., Roy, P.M., Payette, H., Gaulin, P., Harvey, M., Peloquin, L., Dubois, M.F. (1996) Impact of a 12 month exercise program on the physical and psychological health of osteopaenic women. Journal of the American Geriatric Society. 44 (7): 756–62.
  11. Wolf, S., Barnhart, H.X., Ellison, G.L., Coogler, C.E. (1997) The effect of Tai Chi Quan and computerised balance training on postural stability in older subjects. Physical Therapy. 77:4; 371–381.
  12. Jacobson, B.H., Chen, H.C., Cashel, C., Guerrero, L. (1997) The effect of Tαi Chi Chuan training on balance, kinesthetic sense, and strength. Perceptual and Motor Skills. 84 (1): 27–33.

Σχετικά άρθρα

Προκαλσιτονίνη (PCT)

Ασβέστιο

Καλσιτονίνη (CT)