Το ιώδιο είναι ένα στοιχείο απαραίτητο στη διατροφή των ενηλίκων και ιδιαίτερα των εγκύων και θηλαζουσών γυναικών, για τη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, τόσο του εμβρύου όσο και του νεογνού.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει την ημερήσια πρόσληψη 250 μg ιωδίου για τις έγκυες και θηλάζουσες και 150 μg για όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι ανάγκες αυτές μπορεί να καλύπτονται είτε από τη διατροφή ή και με επιπλέον λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Η εργαστηριακή αξιολόγηση των αποθεμάτων ιωδίου στον οργανισμό γίνεται με την μέτρηση του στα ούρα και η ποσότητα του κρίνεται επαρκής όταν είναι >150μg/L σε εγκύους και >100μg/L σε θηλάζουσες.
Οι ενήλικες που έχουν μια ισορροπημένη διατροφή στις περισσότερες χώρες καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες σε ιώδιο. Την κύρια πηγή ιωδίου αποτελούν το γάλα και τα προϊόντα γάλακτος, καθώς και το ψάρι. Επίσης σε πολλές χώρες υπάρχει ένα καθιερωμένο πρόγραμμα ιωδίωσης του αλατιού και επιτυγχάνεται με αυτό τον τρόπο σημαντική πρόσληψη και κάλυψη των αναγκών σε ιώδιο.
Σε κάθε περίπτωση όμως είναι απαραίτητο να μην υπάρχει έλλειψη ιωδίου στην έγκυο, γιατί αυτό θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του εμβρύου. Έχει αποδειχθεί ότι μειωμένα αποθέματα ιωδίου έχουν ως συνέπεια τη μειωμένη ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου, χαμηλό δείκτη νοημοσύνης και αυξημένη νεογνική θνησιμότητα. Βεβαίως η έλλειψη ιωδίου θεωρείται παγκοσμίως η πιο εύκολα αντιμετωπίσιμη και αναστρέψιμη αιτία γέννησης παιδιών με διανοητική καθυστέρηση, όπως άλλωστε έχει αποδειχθεί και σε πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη.
| Οι συνέπειες της έλλειψης ιωδίου είναι σημαντικές σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες | |
| Πληθυσμιακή ομάδα | Συνέπειες έλλειψης ιωδίου |
| Έμβρυα | Αυτόματη αποβολή, θνησιγένεια εκ γενετής ανωμαλίες, περιγενετική θνησιμότητα |
| Νεογνά | Ενδημικός κρετινισμός, νεογνική θνησιμότητα |
| Παιδιά και έφηβοι | Μειωμένη νοητική λειτουργία, ελαττωμένη σωματική ανάπτυξη |
| Ενήλικοι | Μειωμένη εργασιακή παραγωγικότητα |
| Σύνολο πληθυσμού | Βρογχοκήλη, υποθυρεοειδισμός, αυξημένη ευαισθησία του θυρεοειδούς αδένα στη ραδιενέργεια λόγω πυρηνικού ατυχήματος |
Μέχρι στιγμής τα δεδομένα που αφορούν τα αποθέματα ιωδίου γυναικών στην Ελλάδα είναι αρκετά περιορισμένα. Αν και στη χώρα μας υπάρχει ένα καθιερωμένο πρόγραμμα ιωδίωσης του αλατιού, αυτό δεν εξασφαλίζει κατ’ ανάγκη την επαρκή πρόληψη ιωδίου και κατ’ επέκταση των αποθεμάτων ιωδίου σε όλες τις γυναίκες.
| Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου (μg) ανά πληθυσμιακή ομάδα | |||
| Ι.Ο.Μ. (2001) | Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (2007) | ||
| Νεογνά (0-1 έτους) | 110-130 | Παιδιά προσχολικής ηλικίας (0-5 ετών) | 90 |
| Παιδιά 1 -8 ετών | 90 | Παιδιά 6-12 ετών | 120 |
| Παιδιά 9-13 ετών | 120 | Έφηβοι άνω των 12 ετών | 150 |
| Ενήλικοι (από 14 ετών) | 150 | Ενήλικοι | 150 |
| Εγκυμονούσες | 220 | Εγκυμονούσες | 250 |
| Γυναίκες σε θηλασμό | 290 | Γυναίκες σε θηλασμό | 250 |
| Προσαρμογή από δεδομένα:Zimmermann Μ. "Iodine deficiency"Endocrine Reviews, 2009, table 1 | |||
Όταν τα αποθέματα ιωδίου στον οργανισμό δεν είναι επαρκή, τότε είναι επιβεβλημένη η λήψη συμπληρωμάτων ιωδίου για την αποκατάστασή τους. Επιπροσθέτως όσες γυναίκες αισθάνονται ότι με τη διατροφή τους δεν λαμβάνουν επαρκή ποσότητα ιωδίου μπορούν με ασφάλεια να λάβουν συμπληρώματα ιωδίου, καθώς δεν υπάρχει κίνδυνος να υπερβούν τη μέγιστη επιτρεπόμενη δόση.
Πηγή: Σύσταση της Ελληνικής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρείας.