Βασικός επιδιωκόμενος στόχος για την σωστή ρύθμιση του σακχάρου είναι η επίτευξη και διατήρηση της τιμής της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) ≤7.0% ήδη από τη στιγμή της διάγνωσής του.
Σε προοπτικές, τυχαιοποιημένες μελέτες παρέμβασης τεκμηριώθηκε η αξία της «τιμής-στόχου» HbA1c<7.0% για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη αφού διαπιστώθηκε σαφής μείωση του κινδύνου εμφάνισης, αλλά και του κινδύνου εξέλιξης της διαβητικής μικροαγγειοπάθειας (αμφιβληστροειδοπάθειας, νεφροπάθειας και νευροπάθειας) στις ομάδες διαβητικών, όπου με θεραπευτική παρέμβαση, η μέση τιμή της HbA1c διατηρήθηκε περί το 7.0%, σε σύγκριση με ομάδες ελέγχου στις οποίες η HbA1c διακυμάνθηκε μεταξύ 8.0 και 9.0% και σε βάθος χρόνου παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική επιβράδυνση στον αυξανόμενο ρυθμό εμφάνισης καρδιοαγγειακών επεισοδίων αλλά και θανάτων στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, που κατά τη διάρκεια της παρέμβασης ανήκαν στις ομάδες που επέτυχαν το στόχο HbA1c 7.0%.
Για να επιτυγχάνεται τιμή HbA1c ≤ 7.0% πρέπει η γλυκόζη τριχοειδικού αίματος (όπως μετριέται με τους ειδικούς μετρητές), να είναι προγευματικά ≤130 mg/dl και μεταγευματικά (2 ώρες μετά τα γεύματα) ≤180 mg/dl.
Γλυκαιμικοί στόχοι ενηλίκων* | |
HbA1c | ≤ 7.0% |
Προγευματική γλυκόζη τριχοειδικού αίματος | ≤130 mg/dl (3.9-7.2 mmol/l) |
Μεταγευματική γλυκόζη (2h μετά τα γεύματα ) τριχοειδικού αίματος |
≤180 mg/dl (<10 mmol/l) |
* Οι γλυκαιμικοί στόχοι πρέπει να είναι σε συνάρτηση με την διάρκεια του σακχαρώδη διαβήτη, την ηλικία και το προσδόκιμο επιβίωσης του πάσχοντα, τα συνυπάρχοντα νοσήματα, το ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, μικροαγγειοπαθητικών επιπλοκών και ανεπίγνωστων υπογλυκαιμιών καθώς και των ιδιαιτεροτήτων του πάσχοντα.
Η επίτευξη του γλυκαιμικού στόχου πρέπει να επιδιώκεται ήδη από τη στιγμή της διάγνωσης του σακχαρώδη διαβήτη και η εν συνεχεία να διατηρείται η ρύθμιση εντός στόχου για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είναι εφικτό.
Σε διαβητικούς με μικρή διάρκεια σακχαρώδη διαβήτη, μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης και χωρίς εμφανή καρδιαγγειακή νόσο, μπορεί να τεθεί ως στόχος κατά τη ρύθμιση της γλυκαιμίας τιμή HbA1c ≤6.5% ή ακόμα και οι φυσιολογικές της τιμές (πιθανώς για να επιτευχθεί χρειάζεται μεταγευματική γλυκόζη 24ώρου ≤140 mg/dL και νηστείας ≤110 mg/dL) υπό την προϋπόθεση ότι η απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή δεν δυσχεραίνει σημαντικά τους ασθενείς και δεν προκαλεί συχνά υπογλυκαιμίες.
Όποτε επιτυγχάνεται ρύθμιση της HbA1c σε επίπεδο χαμηλότερο του εξατομικευμένου στόχου για το συγκεκριμένο ασθενή, επιδιώκεται να διατηρείται το επίπεδο, χωρίς όμως η απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή να δυσχεραίνει σημαντικά τους ασθενείς και να προκαλεί συχνά υπογλυκαιμίες.
Σε διαβητικούς προχωρημένης ηλικίας ή με σημαντικού βαθμού επιπλοκές ή που επί σειρά ετών ήσαν σε κακή ρύθμιση ή έχουν μικρό προσδόκιμο επιβίωσης ή εμφανίζουν ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία ή πάσχουν και από άλλα σοβαρά νοσήματα, όπως ο καρκίνος, η καρδιακή ανεπάρκεια κ.α., ο στόχος είναι τιμή HbA1c 7.0 - 7.5%.
Σε άτομα με βραχύ προσδόκιμο επιβίωσης εξαιτίας σοβαρής συννοσηρότητας (πχ υπερηλίκους με πολλαπλά προβλήματα υγείας, τελικού σταδίου καρκινοπαθείς κ.λ.π), περιορίζονται οι θεραπευτικές επιδιώξεις στην αποφυγή της σακχαρουρίας, ώστε να αποτραπεί η κλινική συμπτωματολογία και οι οξείες υπεργλυκαιμικές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη. Έτσι περιορίζεται και ο κίνδυνος εμφάνισης της άκρως ανεπιθύμητης και επικίνδυνης, για τους ασθενείς αυτούς, υπογλυκαιμίας.
Στις περιπτώσεις όπου οι στόχοι για την HbA1c δεν μπορούν να επιτευχθούν, κάθε βελτίωση της τιμής της θεωρείται ευεργετική.
Πηγή:
- Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία - Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διαχείριση του Διαβητικού Ασθενούς (2020).
- American Diabetes Association - Standards of Medical Care in Diabetes—2020