Το ερυσίπελας (erysipelas) είναι μια επιφανειακή μορφή κυτταρίτιδας που εμφανίζεται στην κλασική του μορφή στην παρειά (μάγουλο), προκαλείται από τον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο και μπορεί να επιπλέξει οποιοδήποτε τραύμα του δέρματος που αποτελεί πύλη εισόδου του μικροοργανισμού.
Η εμφάνισή του συνοδεύεται από συμπτώματα όπως πόνος, αίσθημα κακουχίας, ρίγη και μέτριο πυρετό. Στα αρχικά στάδια εμφανίζεται σαν μια έντονα ερυθρή κηλίδα, πολύ συχνά κοντά σε μια διάβρωση στη γωνία της μύτης που αργότερα εξαπλώνεται για να σχηματιστεί μια έντονη, γυαλιστερή, λεία και θερμή σαφώς περιγεγραμμένη επιφάνεια που η περίμετρός της εμφανίζει αξιοσημείωτη επέκταση από μέρα σε μέρα.
Η βλάβη είναι ελαφρώς οιδηματώδης και μπορεί να εμφανίσει ελαφρό εντύπωμα όταν πιέζεται με το δάκτυλο. Φυσαλίδες ή πομφόλυγες περιστασιακά μπορούν να εμφανιστούν στην επιφάνεια της. Η βλάβη συνήθως δεν γίνεται φλυκταινώδης ή γαγγραινώδης και θεραπεύεται χωρίς να εμφανίζεται ουλή.
Η λευκοκυττάρωση (αύξηση λευκών αιμοσφαιρίων) και η αύξηση της ταχύτητας καθίζησης ερυθρών αποτελούν τα συχνότερα εργαστηριακά ευρήματα ενώ οι αιμοκαλλιέργειες μπορεί να αποβούν θετικές.
Το ερυσίπελας μοιάζει και πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από το ερυσιπελατοειδές (erysipeloid) μια καλοήθη λοίμωξη από βακίλους που προκαλεί ερυθρότητα του δέρματος των δακτύλων ή της ράχης των χεριών σε ψαράδες και σε άτομα που χειρίζονται κρέας.
Η άμεση θεραπευτική αγωγή αποτρέπει την εμφάνιση επιπλοκών ή ακόμα και του θανάτου που μπορεί να προκληθεί από την επέκταση της εξεργασίας και τη συστηματική τοξικότητα, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους και τα πολύ νεαρά άτομα.
Για τη θεραπεία του ερυσίπελα ενδείκνυται σε όλες τις περιπτώσεις (εκτός των ηπιότερων) για τις πρώτες 48 ώρες η χρήση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών αποτελεσματικών ενάντια των β-αιμολυτικών στρεπτόκοκκων ομάδας Α και των σταφυλόκοκκων.
Ένα επταήμερο σχήμα ολοκληρώνεται με πενικιλίνη V 250 mg, από το στόμα τέσσερις φορές την ημέρα ή εναλλακτικά από δικλοξακιλλίνη ή πρώτης γενιάς κεφαλοσπορίνη 250 mg τέσσερις φορές την ημέρα.
Εναλλακτικές λύσεις σε αλλεργικούς στην πενικιλίνη ασθενείς αποτελούν η κλινδαμυκίνη (250 mg δύο φορές ημερησίως για 7-14 ημέρες) και η ερυθρομυκίνη (250 mg τέσσερις φορές ημερησίως από του στόματος για 7-14 ημέρες), στην περίπτωση που η λοίμωξη είναι γνωστό ότι οφείλεται σε στρεπτόκοκκο.
Το ερυσίπελας αν και κάποτε ήταν απειλητική για τη ζωή λοίμωξη, σήμερα μπορεί να ελεγχθεί γρήγορα με συστηματική θεραπεία με πενικιλίνη ή ερυθρομυκίνη.
Πηγή: CURRENT Medical Diagnosis and Treatment 2011